Seslendirme: Harun Can - Semih Dindar - Nejdet Urunlu,
Senaryo ve Kurgu: Semih Dindar, Yönetmen: Kemal Öner- Gürcan Mete Şener,
Müzik: Doğukan Hazar Manço, Yapımcı: Aysel Ceyhan.
Belgesel Filmde: Sunay Akın, Prof.Dr. Klaus Schmidt, Dr. Muazzez İlmiye Çığ, Prof.Dr.Nurhan Atasoy, Prof.Dr.Abdulvahap Kara, Prof.Dr.Öcal Oğuz, Prof.Dr. Nilüfer Narlı, Türk Zeka Vakfı Başkanı Emrehan Halıcı, Türk Beyin Takımı Kaptanı Ferhat Çalapkulu, Yrd.Doç.Dr. Rıfat Ergeç, Maksat Shotay, Ceren Göğüş, Gonca Tokuz, Nilüfer Zeynep Özçörekçi Göl, Akıl ve Zeka Oyunları Federasyonu Başkanı Şaban Kurt, Go ve Strateji Derneği Başkanı Mehmet Emin Barsbey, Mangala Oyunu Derneği Başkanı Serkan Aziz Ceyhan ve Türkiye'de ki tek Mangala Oyunu Araştırmacısı Serdar Asaf Ceyhan yer alıyor.
-Mangala Türk Zeka ve Strateji Oyunu ve Kuralları nasıl ortaya çıktı?
-Mangala Türk Zeka ve Strateji Oyunu markası nasıl doğdu? Serkan ve Serdar Ceyhan kardeşler 2.000.000 kişiye oyun kurallarını nasıl öğretti?
-Dünyanın en eski zeka oyunu Mangala mı?
-Oyun kavramını anlatan Türkiye’de hazırlanmış ilk belgesel film…
-6000 tarihi kaynak taraması yapılarak hazırlanan, 10 yıla yayılan emeğin ürünü Mangala Oyunu Belgesel Filmi, Ceyhan kardeşlerin tarihsel araştırması ve anlatımı ile yayında…
-T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Zeka Oyunları Seçmeli Dersi Müfredatında yer alan Mangala Oyunu'nun yeniden kültürümüze kazandırılması, yaygınlaştırılması, tarihçesi, oyun kültürü ve nasıl oynandığının anlatıldığı
Mangala Oyunu belgesel filminin okullarımızda gösterilmesi Milli Eğitim Bakanlığınca uygun bulundu.
-Mangala Oyunu Belgesel Filmi telif hakları ile korunmaktadır. Filmin içinden bir bölüm ya da kesit izin alınmadan kullanılamaz. Oyun ve proje : www.mangala.com.tr
MANGALA OYUNU NASIL OYNANIR?
Mangala Türk Zeka ve Strateji Oyunu iki kişi ile oynanır. Oyun tahtası üzerinde karşılıklı 6’şar adet olmak üzere 12 küçük kuyu ve her oyuncunun taşlarını toplayacağı birer büyük hazine bulunmaktadır. Mangala Oyunu 48 taş ile oynanır.
Oyuncular 48 taşı her bir kuyuya 4’er adet olmak üzere dağıtırlar. Oyunda her oyuncunun önünde bulunan yan yana 6 küçük kuyu, o oyuncunun bölgesidir. Karşısında bulunan 6 küçük kuyu rakibinin bölgesidir. Oyuncular hazinelerinde en fazla taşı biriktirmeye çalışırlar. Oyun sonunda en çok taşı toplayan oyuncu oyun setini kazanmış olur. Oyuna kura ile başlanır. Oyunda 4 ana temel kural vardır.
1. TEMEL KURAL: Kura neticesinde başlama hakkı kazanan oyuncu kendi bölgesinde bulunan istediği kuyudan 4 adet taşı alır. Bir adet taşı aldığı kuyuya bırakıp saatin tersi yönünde, yani sağa doğru her bir kuyuya birer adet taş bırakarak elindeki taşlar bitene kadar dağıtır. Elindeki son taş hazinesine denk gelirse, oyuncu tekrar oynama hakkına sahip olur. Oyuncunun kuyusunda tek taş varsa, sırası geldiğinde bu taşı sağındaki kuyuya taşıyabilir. Hamle sırası rakibine geçer. Her seferinde oyuncunun elinde kalan son taş oyunun kaderini belirler.
2. TEMEL KURAL: Hamle sırası gelen oyuncu kendi kuyusundan aldığı taşları dağıtırken elinde taş kaldıysa, rakibinin bölgesindeki kuyulara da taş bırakmaya devam eder. Oyuncunun elindeki son taş, rakibinin bölgesinde denk geldiği kuyudaki taşların sayısını çift sayı yaparsa (2, 4, 6, 8 gibi) oyuncu bu kuyuda yer alan tüm taşların sahibi olur ve onları kendi hazinesine koyar. Hamle sırası rakibine geçer.
3. TEMEL KURAL: Oyuncu taşları dağıtırken elinde kalan son taş, yine kendi bölgesinde yer alan boş bir kuyuya denk gelirse ve eğer boş kuyusunun karşısındaki kuyuda da rakibine ait taş varsa, hem rakibinin kuyusundaki taşları alır, hem de kendi boş kuyusuna bıraktığı taşı alıp hazinesine koyar. Hamle sırası rakibine geçer.
4. TEMEL KURAL: Oyunculardan herhangi birinin bölgesinde yer alan taşlar bittiğinde oyun seti biter. Oyunda kendi bölgesinde taşları ilk biten oyuncu, rakibinin bölgesinde bulunan tüm taşları da kazanır. Dolayısıyla, oyunun dinamiği son ana kadar hiç düşmez.
Mangala Oyunu 5 set olarak oynanır.
Oyunu kazanan oyuncu (1) puan, kaybeden (0) puan ve berabere bitiren oyuncular yarım (0,5) puan alır.
Bilgiler telif hakları ile korunmaktadır. Kaynak gösterilmeden kullanılamaz.
ALTERNATİF OYUN ŞEKLİ (KALE KURALI)
• “Mangala Oyunu nasıl oynanır?” Başlığında belirtilen 1 ve 2. Temel kural “kale kurallı” oyunda aynen geçerlidir. (Taşları dağıtırken hazinelere taş bırakma kuralı hariç)
• “Mangala Oyunu nasıl Oynanır?” başlığında belirtilen 3. ve 4. Temel kural “kale kurallı” oyunda uygulanmaz. Onun yerine;
• Oyuncu elinde bulunan taşları dağıtırken elindeki son taş, rakibinin bölgesinde denk geldiği kuyudaki taşların sayısını 3 yaparsa o kuyu oyuncu tarafından ele geçirilmiş olur. Oyuncu ileride rakibi ve kendisi tarafından bu kuyuya koyulacak tüm taşların sahibi olur. Sahibi olduğu taşlar oyuncunun kendi hazinesine koyulur. Kale kuralının uygulandığı oyunlarda taşları dağıtırken hazinelere taş bırakma kuralı ortadan kalkar. Kaleyi belirlemek için farklı renkte taşlar kullanılır. Oyuncular 6 nolu kuyuya kale kuramaz. Bir sette her oyuncu sadece bir kez kale kurabilir.Oyunculardan herhangi birinin önünde bulunan kuyularda taş kalmadığı zaman oyun sona erer. Önünde ki kuyularda taş kalan oyuncu bu taşları kendi hazinesine koyar. Son olarak hazinelerde bulunan taşlar sayılır. Hazinesinde en fazla taş olan oyuncu oyunu kazanır.Kaynak:www.mangala.com.tr
CE BELGELİ, EN71 OYUNCAK GÜVENLİĞİ TESTLERİNDEN GEÇMİŞ,
ORİJİNAL MANGALA OYUNU TURNUVA SETİ
ORİJİNAL MANGALA TÜRK ZEKA VE STRATEJİ OYUNU TURNUVA SETİ:
Türkiye Mangala Şampiyonalarında kullanılan, T.C. Sağlık Bakanlığı Oyuncak yönetmeliğine uygun, CE Belgeli, EN-71 oyuncak güvenliği testlerinden geçmiş, Braille alfabeli Görme Engellilerin oynayabileceği şekilde tasarlanmış, kilitli sistem, 2 versiyonlu(normal,kale kurallı) oynanabilen, 6 dilde(Türkçe, İngilizce, İspanyolca, Almanca, Rusça, Arapça) oyun kurallarının yer aldığı broşürü ile birlikte...
MANGALA'DAN HABERLER
2010 yılında, Türkiye Geneli ilk Mangala Şampiyonasını,
İstanbul Taksim Meydanında, Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü ile birlikte düzenledik.
Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü Gençlik Hizmetleri Dairesi Başkanlığı organizasyonuyla 10-18 Temmuz 2010 tarihlerinde 81 ilin Gençlik Merkezlerinde gerçekleştirilen Mangala Turnuvalarda 1. olan gençlerin katıldığı " 1.Türkiye Mangala Şampiyonası" İstanbul'da Taksim Meydanında düzenlenmiştir. Bu Şampiyonada 1.liği Kayseri ilimizi Temsil eden Görkem Gençsoy, 2.liği Afyon ilimizi temsil eden Volkan Kılınç,, 3.lüğü ise Aydın ilimizi temsil eden Tolga Sedat Kayhan elde etmiştir.
2011 yılında, Türkiye Geneli İkinci Mangala Şampiyonasını,
Antalya'da, Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü ile birlikte düzenledik.
Gençlik Spor ve Genel Müdürlüğü Gençlik Hizmetleri Dairesi Başkanlığı tarafından 17-23 Nisan 2011 tarihleri arasında Antalya'da Uluslararası Çocuk Oyunları Festivali Kapsamında düzenlenen, 81 ilin Mangala birincilerinin katıldığı, TÜRKİYE 2. MANGALA ŞAMPİYONASI'nda karşılaşmalar tamamlandı.Karşılaşmalar sonucunda dereceye giren Mangala Şampiyonları; 1.TRABZON-Enes Yiğit, 2.VAN-Eren Arslan, 3.KİLİS-Berkay Kurt
Alış-veriş Merkezlerinde düzenlenen Mangala Etkinliklerinin ilkini
2009 yılı Aralık ayında City's Nişantaşı Avm'de düzenledik.
Mangala Türk zeka ve strateji oyunumuzun kurallarını yeniden derledikten sonra fuarlar, Alış-veriş merkezleri, şehir meydanları gibi alanlarda Mangala oyunu tanıtım günleri düzenledik. Bunlardan ilki City's Nişantaşı Alış veriş merkezinde 18-19-20 Aralık 2009 tarihlerinde düzenlediğimiz Mangala Oyunu Tanıtım günleridir. Yüzlerce kişiye Mangala oyunumuzu öğretme fırsatını bulmuş ve Mangala Oyunu Turnuva düzenlemiştik.
Mangala Oyununu 2010 yılında Üniversite öğrencileriyle buluşturduk.
Türk Telekom Akademi Üniversiteli öğrencilerin okullarını bitirdikten sonra iş yaşamına atacakları ilk adımda onlara yardımı olacağını düşündükleri bir proje hazırlarlar. Türkiye genelinde bulunan 12 Üniversiteye gidilecek, 2 gün sürecek seminer ve etkinlik programıyla Üniversiteli gençlere bilgi tranferi gerçekleştireceklerdir. Bu eğitim seminerlerinde verilen aralarda da hoşça vakit geçirecekleri bir oyun ararlar. O oyunu İstiklal Caddesinde yürürken bir kitabevinin vitrininde bulurlar. O oyun Mangala'dır. 23 Kasım 2010-4 Mayıs 2011 tarihleri arasında Samsun 19 Mayıs Üniversitesinde başlayıp, sırasıyla Atatürk Üniversitesi, KTÜ,Erciyes Üniversitesi,ODTÜ, Akdeniz Üniversitesi, Marmara Üniversitesi, Ege Üniversitesi, 18 Mart Üniversitesi, İTÜ, ve Dicle Üniversitelerinde düzenlediğimiz Mangala oyunu etkinlikleriyle 30 bin Üniversite öğrencisine Mangala Oyunumuzu öğrettik ve tüm üniversitelerde toplamda 6 bin öğrencinin katıldığı Üniversite Öğrencileri arası Mangala Oyunu turnuvaları düzenledik.Dereceye girenler; laptop, touchpad ve cep telefonu ile birlikte Mangala oyun setleri kazandılar.
Mangala Oyunu Dünya Oyun Oynama Günü kutlamalarında.
VIII. Dünya Oyun Oynama Günü kapsamında, Topkapı Sarayı Müzesi Müdürlüğü ve Marmara Üniversitesi’nin iş birliği ile “Kültürel Bağlam Olarak Oyun: Kültürel Öğrenme Ortamı ve Dilsel Bağlam Olarak Oyun: Sözlü Kültür” temalı panel, 06 Mayıs 2017 Cumartesi günü Topkapı Sarayı Müzesi Konferans Salonu’nda gerçekleştirildi.
Panel; saygı duruşu ve İstiklal Marşı’nın ardından Topkapı Sarayı Müzesi Müdür V. Ayşe Erdoğdu ile Dünya Oyun Oynama Günü Türkiye Koordinatörü Yrd. Doç. Dr. Işık Kamaraj’ın günün anlam ve önemine dair yaptıkları açılış konuşmaları ile başladı. Açılış konuşmalarının ardından panele geçildi. Maltepe Üniversitesi öğretim üyelerinden Prof Dr. Ayla Oktay’ın başkanlığında iki oturum hâlinde 13.00-18.00 saatleri arasında gerçekleştirilen panelin birinci oturumunda; Marmara Üniversitesi öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Işık Kamaraj “Dünya Oyun Oynama Günü’nün Tarihçesi ve Kültürel Bağlam” başlıklı bildirisini, Topkapı Sarayı Müzesi Müdür V. Ayşe Erdoğdu “Kültürel Öğrenme Ortamı Olarak Topkapı Sarayı Müzesi” başlıklı bildirisini, Portekiz Polikteknik Enstitüsü öğretim üyesi Prof. Dr. Dalilo Lino “Erken Çocukluk Döneminde Kültürel Ortamlarda Oyun Oynamanın Gelişimsel Önemi” başlıklı bildirisini sundu. Panelin ikinci oturumunda ise; Mangala Araştırmacısı Serdar Asaf Ceyhan “Topkapı Sarayında Mangala Oyunu” başlıklı bildirisini, Üsküdar Uçurtma Müzesi Kurucusu Mehmet Naci Aköz “Topkapı Sarayında Uçurtma ve Anka Kuşu/Simurg” başlıklı bildirisini ve Folklor Araştırmacısı Ceren Göğüş “Topkapı Sarayı Müzesi Bahçesi’nde Meydan Oyuncaklarından Atlıkarınca/Dönme Dolap” başlıklı bildirisini sundu.
Panelin sonunda konuşmacılar; dinleyicilerin sorularını cevapladı ve ardından konuşmacılara katılım belgeleri verildi.
Türkiye'de ilk defa Görme Engelli Çocukları Braille alfabeli Mangala Oyunu ile buluşturduk.
2013 yılında Görme Engelli Çocuk hangi oyunları oynar?diye sormuştuk dostlarımıza. Sonrasında kısa bir araştırma yaptık ve gördük ki sadece Türkiye'de değil Dünya genelinde bile Görme Engelli çocuklar için çok fazla oyun bulunmamakta idi. Hemen kolları sıvadık. Türk Beyin Takımı kaptanı Ferhat Çalapkulu ile birlikte Üsküdar'da bulunan Türkan Sabancı Görme Engelliler Okulu Beden Eğitimi Öğretmeni Zafer Adem'den randevu aldık ve birlikte okula gittik. Projemiz Görme Engelli Çocukların oynayabileceği oyunlar tasarlayıp,, üretmek ve sponsor desteğiyle bu oyunları Türkiye Genelinde ki tüm Görme Engelli Çocuklara hediye etmekti. Okula belirli günlerde gidip çocuklarla uygulama yapıyorduk. Neticesinde Braille alfabeli oyun kurallarının anlatıldığı kitapçıkları yazdık ve oyunların hangileri olacağını belirledik. Bunların içerisinde Mangala Oyunumuzda vardı. Şimdi sırada sponsor bulmaya gelmişti. Maalesef 4 yıl sponsor bulamadık. Tam vazgeçmek üzereydik ki bu projeyi Dünya Etnospor Konfederasyonu'na sunduk ve kabul edildi. 2018 yılı itibariyle Türkiye Genelinde bulunan 17 Görme Engelli Okuluna gidip ücretsiz Mangala Oyunu Eğitimleri verdik. Türkiye'de ilk defa Görme Engelli çocukların oynayabileceği Braille Alfabeli Mangala Oyun setlerini DEK sponsorluğunda ürettik ve 17 Görme Engelli okulundaki tüm öğrenci ve öğretmenlere hediye ettik. 21 Nisan 2017 günü Türkiye'de Görme Engelliler arası ilk Mangala Turnuvasını, Türkan Sabancı Görme Engelliler Okulunda gerçekleştirdik.
Geleneksel Oyunumuz Mangala Çocuk Evlerinde.
Proje kapsamında;Türkiye’de bulunan 1182 adet Çocuk evi,101 adet Çocuk sitesi ve 72 adet Çocuk Destek Merkezinde ki çocukları Geleneksel zeka oyunumuz Mangala oyunu ile tanışmaları, oyunu öğrenmeleri ve Türkiye’de ilk defa Çocuk Evleri arası Mangala Oyunu turnuvası düzenlenerek , Geleneksel zeka oyunumuzun tüm kimsesiz çocuklar tarafından oynanabilir hale gelmesi, onları uyuşturucu gibi kötü alışkanlıklardan ve bağımlılıklardan uzak tutarak, iletişim yeteneklerinin geliştirilmesi, sosyalleşmeleri, zeka gelişimlerine katkı sağlayarak toplumla ilişkilerinde fayda sağlanması amaçlanmıştır
T.C.İçişleri Bakanlığı desteği, T.C. Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı işbirliğiyle Mangala Oyunu Derneği (www.mangaladernegi.org ) tarafından gerçekleştirilen proje kapsamında 25 Çocuk Koordinasyon Merkezinde görevli toplamda 500 e yakın personele Mangala Oyunu Eğitimleri verilmiştir.
Mangala oyunu Cezaevlerindeki çocuklarla buluşturduk.
Mangala oyunumuzun yaygınlaştırılması için projeler hazırladık. Bunlardan birisi de Cezaevleriydi. Ceza evlerinde güvenlik sebebiyle Satranç dışında herhangi bir oyunun oynanması yasaklanmıştı. 2010 yılında Adalet Bakanlığı Eğitim Dairesi Başkanlığına başvurduk. Türkiyede ki çocuk cezaevlerinde ücretsiz Mangala Eğitimleri vermek ve koğuşlara Mangala hediye etmek istidiğimizi belirttik. Aylar süren araştırmadan sonra olumlu yanıt verdiler ve 12 cezaevini kapsayan "Mangala Oyunumuz Cezaevinde ki Çocuklarla Buluşuyor" projemizi gerçekleştirdik. Projemiz ile belki de tarihte ilk defa Cezaevi İnfaz koruma memurları ile Mahkum Çocuklar Mangala Oynadılar ve turnuvamıza katıldılar...
Türkiye'de ilk defa "Türkiye Çocukevleri arası Online Mangala Şampiyonasını" gerçekleştirdik.
T.C.İçişleri Bakanlığı desteği, T.C. Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı işbirliğiyle Mangala Oyunu Derneği (www.mangaladernegi.org ) tarafından gerçekleştirilen proje kapsamında 81 ilde bulunan Çocuk Evlerinde yapılan Mangala Şampiyonalarında derece giren çocukların Covid 19 tedbirleri kapsamında Online olarak katıldığı Türkiye Çocukevleri arası Online Mangala Şampiyonası yapılmıştır. Turnuvada Birinciliği Hatay ili temsilcisi, ikinciliği Manisa ili temsilcisi ve üçüncülüğü İzmir ili temsilcisi kazanmıştır.
HAKKIMIZDA
Serdar Asaf Ceyhan ve Serkan Aziz Ceyhan 2007 yılından itibaren Türk Kahvesi ve Kahve kültürü üzerine çalışmalarına başladılar. Okudukları bir makalede “Dünyanın ilk kafe’si Şems ve Hakem tarafından 1554 yılında İstanbul’da açılmıştır” sözü üzerine İlk Kafe’yi ilk yerinde açabilmek için harekete geçtiler. Bu arada araştırmalarını 16.yy Osmanlı minyatürleri üzerine yoğunlaştırdılar. 1582 yılında Şehzade Mehmet’in sünnet düğünü üzerine hazırlanan Surname-i Humayun adlı eserde kahvehanede oyun oynayan insanlar dikkatlerini çekti. Oynanan oyunun Mangala olduğunu keşf ettiler. Türk kültüründe yüzlerce yıl oynanan ancak günümüzde unutulan Mangala oyununun kültürümüze yeniden kazandırılması için çalışmalarına başladılar. Bu tarihten itibaren;
2008 yılında Mangala oyun kurallarını tarihsel kaynakları inceleyerek ve hatırlayan kişilere danışarak yeniden derledir.
2008 yılında Türkiye’de ilk defa Mangala oyun setini tasarlayıp, seri olarak üretimini gerçekleştirdiler
Mangala oyunu araştırmalarını T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı’na tescil ettirdiler.
2009 yılında 81 ilde bulunan Gençlik ve Spor Bakanlığı’na bağlı Gençlik Merkezlerinde Mangala oyunu oynanmasını sağladılar.
2009 yılında İstanbul Üniversitesinde ve Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi’nde “Uluslararası Mangala Konferansı” düzenlediler.
2010 ve 2011 yıllarında Gençlik Hizmetleri Dairesi Başkanlığı ile birlikte “Türkiye Geneli Mangala Şampiyonası” düzenlenmesine öncülük ve hakemlik ettiler.
2010 yılında Milli Eğitim Bakanlığı’ndan Türkiye genelinde bulunan okullarda Mangala oyununun oynatılmasının uygunluğuna dair onay aldılar.
2010 yılında Mangala oyununun Ceza ve Tevkif Evlerine bağlı Ceza ve infaz kurumlarında oynanmasına ilişkin Adalet Bakanlığı’ndan onay alınıp, 12 Ceza ve Tevkif evinde Mangala oyunu etkinlikleri düzenlediler.
Mangala oyunu ile ilgili ulusal gazetelerde, radyolarda, web sitelerinde ve Tv kanallarında haberleri yapıldı. Popüler tv dizilerinde (Muhteşem Yüzyıl, Adanalı, Acayip Hikayeler, Diriliş Ertuğrul, Survivor), popüler yarışma programlarında (Kelime oyunu), Çizgi filmlerde (Küçük Hezarfen, Cille, Dede Korkut Hikayeleri)Mangala Oyunu’nun oynanmasını ya da oyundan bahsedilmesini sağladılar .
Ulusal fuarlarda Mangala oyunu tanıtımları gerçekleştirdiler.
MEB Hizmetiçi Eğitim Enstitülerinde öğretmenlere Mangala oyunu eğitimleri verdiler. Bununla birlikte öğretmenlerimizin öncülüğünde okullarımızda Mangala Kulüpleri kuruldu.
2012 yılında MEB Talim Terbiye Kurulu tarafından hazırlanan Zeka oyunları dersi müfredatına Mangala oyunu’nun konulmasına vesile oldular.
Milli Eğitim Bakanlığı’nın “Okullar Hayat Olsun” projesinin hedeflerine uygun olarak tasarladıkları “Mangala zeka oyunları masası“nın Bakanlıkça beğenilmesi üzerine 2012-2013 Öğretim yılının açılışının yapıldığı Üsküdar Saffet Çebi İ.Ö.O.’nda Türkiye’de ilk defa “Zeka oyunları Sınıfının” uygulamasını gerçekleştirdiler.
2010 yılında 12 Üniversitede toplam 30.000 öğrenciye Mangala oyunu eğitimleri verilmesine ve ödüllü turnuvalar düzenlenmesine bununla birlikte üniversitelerde Mangala Kulüpleri kurulmasına öncülük ettiler.
2014 yılında 81 ili kapsayan Türkiye Ortaokullar arası Mangala Şampiyonasınının organizasyonunda yer aldılar.
2007-2014 yılları arasında toplam 1.000.000 kişiye Mangala oyunun öğretilmesini birebir sağladılar.
Türkiye’de ilk defa zeka oyunları üzerine hazırlanan “Mangala oyunu” belgesel filminin yapımcılığını üstlendiler.
Mangala oyunu belgesel filminin tüm okullarda, gençlik merkezlerinde ve ceza evlerinde gösterim izinlerini aldılar. (2017- 2018 yılı eğitim yılında 12.000.000 kişi Mangala oyunu belgesel filmini izlemiş olacak)
Mangala Oyunu’nun satışından elde edilen gelirin bir kısmı ile Oyun kültürümüzün önemini okullarda, üniversitelerde, Bilim Sanat merkezleri’nde, Ceza ve Tevkif evleri’nde, Askeri Okullarda anlatmaya ve yoksul öğrencilere Mangala Oyunu’nu ulaştırmaya devam ediyorlar.
DOĞUKAN MANÇO'DAN MANGALA ŞARKISI
MANGALA NEDİR?
MANGALA NEDİR?
Dünyada “Coffee House” kültürünün temelleri 1554 yılında İstanbul’da atılmış; İstanbul’dan sonra günümüz Avrupa’sında kahve kültürünün izleri 1650 yılından itibaren, bizden 96 yıl sonra görülmeye başlanmıştır. Günümüze, bu güçlü temellerin atıldığı dönemin kahve kültürünü yansıtan sadece iki adet görsel kaynak miras kalmıştır. İki kaynak da İstanbul’da resmedilmiştir. Mangala oyunu, iki görsel kaynakta da bulunan oyunlardan birisidir. Mangala Oyunu, tarih boyunca kumar amaçlı olarak oynanmamıştır. Ülkemize gelen yabancı seyyahlar, Türklerin bu oyunu saatlerce hiç tartışmadan zevkle oynadıklarını ve asla parayla oynamadıklarını seyahatnamelerinde anlatmışlardır.
Dünyanın farklı ülkelerinde Mangala benzeri oyunlar oynanmaktadır ancak Mangala Türk Zeka ve Strateji Oyunu’nu diğer kuyu esaslı oyunlardan ayıran kimi özellikler vardır. Diğer Mangala türlerinde taşlar genelde “tohum” adını almakta, taşları hareket ettirme ise “tohum saçma” olarak ifade edilmektedir. Bu da o kültürlerin ziraatçı bir toplum olduklarını göstermektedir. Oysa Türk Mangalasında taşlar “asker” olarak görülmektedir. Ayrıca günümüze “hazine” olarak aktardığımız bölüme Türkler “orda” yani “karargâh” demişlerdir; bu da oyunumuzun bir çiftçilik oyunu değil, savaş oyunu olduğunu ortaya koymaktadır.
Türk Mangalasının bir diğer farkı ise alınan taşların bir tanesinin kendi otağına, yani kuyusuna bırakılmasıdır. Diğer kuyu esaslı oyunlarda kendi kuyusuna taş bırakma olayı yoktur. Mangala’da kendi kuyusuna bir taş bırakma kuralı, Türk sosyal hayatındaki baba ocağına sahip çıkma geleneğinin bir tezahürüdür. Taş kazanmak için rakibin taşlarını çift yapma kuralı ise Türk inanç ve devlet sistemi tarihindeki ikili anlayışı sembolize etmekte ve Türklerin geleneksel dünya görüşüne uygun düşmektedir. Eski Türklerin göğü baba, yeri ana olarak kabul etmesini; Türk devlet sistemindeki töles-sol ve tardus-sağ ile idare yapıdaki yabgu ve şad sistemi gibi çiftleri bu duruma örnek gösterebiliriz.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Mangala Oyunu’nun, Anadolu kültürünün köklü bir başlığı olduğunu, oyunun genç kuşaklara tanıtılmasının, yaygınlaştırılmasının yararlı olacağını, kültürel ve turistik alanlarda Türkiye’nin tanıtımına katkı sağlayacağını bildirmiştir. Milli Eğitim Bakanlığı tarafından Mangala Oyunu’nun okullarımızda oynatılması uygun bulunmuştur. Mangala Oyunu’nun çağdaşı olduğu diğer oyunlardan farkı, dağdaki çobandan, 70 yaşında ki bilgine, İstanbul’da sarayda ki Hanım Sultandan, 5 yaşında ki çocuğa kadar her yaştan ve kültürden insanın
oynayabilmesidir.
Benzer antropolojik özellik ve yapıya sahip Kazakistan’da Dokuz Kumalak, Kırgızistan’da Dokuz Korgool (Manas Destanında geçer) oyunu vardır. Türkiye’de farklı ad, kural ve taş sayıları ile tespit edilmiş toplam 125 farklı kuyu esaslı oyun
vardır.
2007 yılına kadar kuyu esaslı oyunların en bilineni Afrika kökenli Mancala idi. 2012 yılında Şanlıurfa Göbeklitepe’de bulunan arkeolojik kazı alanında kuyu esaslı oyunlara dair çok önemli bir keşif gerçekleştirildi. M.Ö. 10bin yılına ait oyun tablası bulundu. Bu da dünya oyun tarihinin temellerinin Anadolu’da atılmış olabileceğine dair çok önemli bir buluştur.
Kaynak:www.mangala.com.tr
